71%  Polaków ma pozytywne podejście do przedsiębiorczości, ale jedynie 27% chciałoby rozpocząć własną działalność gospodarczą jak wynika ze Światowego Raportu  Amway o Przedsiębiorczości AGER 2018. W porównaniu do ostatnich dwóch edycji badania następuje spadek zainteresowania zakładaniem własnych firm wśród Polaków.  Tzw. duch przedsiębiorczości jest w Polsce słabszy niż w większości państw Unii Europejskiej i świata.

Jest to ósma edycja raportu AGER, przygotowana przez Instytut GFK pod patronatem Uniwersytetu Technicznego  w Monachium. W tym roku badaniem objęto reprezentatywną próbę  prawie 50 tys. osób z 44 państw świata, w tym ponad 1 tys. osób z Polski. 

Duch przedsiębiorczości

Jest to wskaźnik mierzący postawy  przedsiębiorcze w społeczeństwie - tzw. Wskaźnik Ducha Przedsiębiorczości Amway (AESI – Amway Entrepreneurial Spirit Index).  Został opracowany na podstawie odpowiedzi respondentów na pytania o: chęć założenia firmy, przekonanie o  kwalifikacjach i zdolnościach respondentów oraz wytrwałość i konsekwencję w dążeniu do celu – m.in. gotowość do przedstawienia się opiniom otoczenia, gdy zaistniałaby taka potrzeba.  

Wskaźnik Ducha Przedsiębiorczości Amway (AESI) dla ankietowanych Polaków wyniósł 27 i był niższy niż średnia dla państw europejskich (42) i wszystkich państw świata objętych badaniem (47). W porównaniu do dwóch ostatnich edycji raportu AGER,  najnowszy wynik AESI dla Polski jest niższy niż w 2016 i 2015 roku (odpowiednio 32 i 29). W praktyce oznacza to, że tylko 22% polskich respondentów deklarowało chęć zostania przedsiębiorcą w porównaniu do 49% respondentów na świecie i 41% w UE.  W efekcie Polska jest na czwartym miejscu od końca (za  Ukrainą, Bułgarią i Japonią). Polscy uczestnicy badania AGER 2018  wydają się sceptyczni i obawiają się większości badanych aspektów przedsiębiorczości. To tylko potwierdza niską ocenę cucha przedsiębiorczości AESI (27).

Pomimo pozytywnego nastawienia przez większość Polaków do przedsiębiorczości (71% wg Raportu AGER 2018), to niepokój jaki towarzyszy przy podjęciu decyzji o własnej działalności jest zbyt duży.  Głównie obawy wynikają ze strachu przed poniesieniem porażki – tak uważa prawie 48% Polaków (wg raportu Global Enterpreneurship Monitor 2017).

„Polaków cechuje wysokie przywiązanie do własności prywatnej i stanu posiadania. Rozpoczynanie własnej działalności gospodarczej, często przy niewystarczającym wsparciu zewnętrznym, w niejasnym otoczeniu prawnym i przy małej dostępności instrumentów finansowania staje się ryzykownym działaniem zabezpieczanym majątkiem własnym. W tym kontekście ewentualna porażka zagraża elementarnej potrzebie bezpieczeństwa naszej, a często i naszej rodziny, Trudno w tej sytuacji liczyć na wyrozumiałość organów skarbowych czy też instytucji finansowych uwzględniającą fluktuacje rynku. Niepewność otoczenia wzrasta a my w coraz mniejszym stopniu jesteśmy w stanie adekwatnie i szybko reagować na zmieniające się warunki gospodarcze. Co prawda na poziomie wykształcenia i kompetencji przedsiębiorczych Polacy wypadają relatywnie dobrze, podobnie jak w przypadku wysoko kształtujących się wskaźników potrzeby niezależności będącej głównym motorem inicjowania własnej działalności gospodarczej; to jednak brakuje nam wsparcia finansowego i społecznego, oraz determinacji i konsekwentnego dążenia do realizacji swoich celów„ - twierdzi dr Anna Czarczyńska z Katedry Ekonomii Akademii Koźmińskiego.

Wyniki badania AGER 2018 wskazują, że niezależnie od grupy wiekowej, płci czy wykształcenia respondenci uznali za najważniejszą potrzebę jest wsparcie w pozyskiwaniu środków finansowych na rozwój idei biznesowej. Natomiast pomoc w zakresie administracji, marketingu pomysłów na biznes lub zasobów ludzkich zostało uznane za mniej istotne.

W roku 2016 w Polsce działało ponad 2,1  mln firm vs 2,4 mln w roku 2015. Najwięcej z nich (1,94  mln) stanowiły mikroprzedsiębiorstwa (zatrudniające do 9 pracowników) *. Funkcjonowały głównie w sektorze usług oraz w branży handlowej.  Według danych z rejestru w REGON w 2016 zarejestrowano 371 tys. nowych firm vs 349 tys. w 2015, a wykreślono z rejestru – 287  tys.  istniejących vs 293 tys. w 2015.  

Odnosząc się  do raportu Banku Światowego - "Doing business 2017", Polska zajęła 24. miejsce (w gronie 190 państw) w ogólnym rankingu prowadzenia działalności gospodarczej.